Κερί, θυμίαμα και… ψήφος: Κυνηγώντας ψηφοφόρους στις εκκλησίες

«Εάν έρθει στην Ελλάδα κάποιος ξένος και παρακολουθήσει την προεκλογική δραστηριότητα, θα νομίσει είτε ότι είναι υποψήφιοι κάποιοι που φορούν ράσα είτε ότι οι εκλογές αφορούν κάποιο θρησκευτικό αξίωμα».

Αυτό έλεγε πολύπειρος πολιτικός σχολιάζοντας την αξιοποίηση των ιερών ναών και των θρησκευτικών τελετών ως βασικού χώρου επικοινωνίας μεταξύ μεγάλης μερίδας υποψηφίων βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ, κομμάτων του συντηρητικού χώρου – ακόμη και  υποψηφίων του ΣΥΡΙΖΑ- με το εκλογικό σώμα.

Αν και προφανώς δεν είναι οι πρώτες εκλογές που συμβαίνει κάτι τέτοιο, είναι όμως η πρώτη προεκλογική περίοδος κατά την οποία το «από Θεού άρξασθαι» καταλαμβάνει τέτοιον πρωτεύοντα ρόλο στις καμπάνιες, ακόμη και πολιτικών που δεν συνήθιζαν να κινούνται σε ανάλογη τροχιά κατά το παρελθόν (το ρεπορτάζ εστιάζει στην ανάδειξη και δημοσιοποίηση από τους ίδιους τους πολιτικούς της σχέσης τους με την Εκκλησία και όχι το εάν πιστεύει ο καθένας και πως εκφράζει την πίστη του στην ιδιωτική του ζωή, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας).

Οι βασικοί λόγοι που αυτό συμβαίνει σε τόσο έντονο βαθμό είναι τρεις:

• Οι ιεροί ναοί, ειδικά όταν πανηγυρίζουν ή/και στις μεγάλες εορτές, αποτελούν το χώρο στον οποίο ένας πολιτικός μπορεί να συναντήσει μεγάλο μέρος των κατοίκων της εν λόγω περιοχής και μάλιστα χωρίς να χρειαστεί να γίνει κινητοποίηση από το γραφείο του. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή εποχή καθώς οι πολίτες δεν μετέχουν στις πολιτικές συγκεντρώσεις στο βαθμό που το έκαναν στο παρελθόν, ενώ αφορά – και ωφελεί – πολύ περισσότερο τους νέους υποψήφιους που έχουν περιορισμένο δίκτυο κοινωνικών επαφών και προσπαθούν να αυξήσουν την αναγνωρισιμότητά τους. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι πολιτικοί στους νομούς της περιφέρειας αναφέρουν πάντοτε στο ημερήσιο πρόγραμμα επισκέψεων ότι θα εκκλησιαστούν στον τάδε ναό.

• Το ακόμη καλύτερο είναι ότι στους ιερούς ναούς μπορούν να συναντήσουν στοχευμένο κοινό, τους εν δυνάμει ψηφοφόρους τους αφού είναι συνήθως πολίτες μεγάλων ηλικιών οι οποίοι πηγαίνουν – μαζικά – τόσο στην εκκλησία όσο και στην κάλπη.

• Στο εν λόγω κοινό, ιδίως τους πιο συντηρητικούς – κοινωνικά – ψηφοφόρους, η στενή σχέση του πολιτικού με την εκκλησία αποτιμάται θετικά και – συνήθως – επιβραβεύεται με ψήφο. Για μερίδα ψηφοφόρων μάλιστα είναι το βασικότερο κριτήριο επιλογής υποψηφίου.

Ως εκ τούτου, παρατηρείται πλέον το φαινόμενο ενεργούς συμμετοχής των πολιτικών στις θρησκευτικές τελετές. Η μεταφορά του Επιταφίου ή/και της Ιεράς Εικόνας πανηγυρίζοντος ναού και η ανάγνωση του «Πιστεύω» στη Θεία Λειτουργία είναι χαρακτηριστικές εκφάνσεις αυτού του φαινομένου.

Άλλωστε, και για την Εκκλησία ισχύει ότι «στηρίζει τους πολιτικούς που τη στηρίζουν» όπως αποδεικνύουν μητροπολίτες και ιερείς που δεν φείδονται καλών λόγων και παροτρύνσεων προς το Χριστεπώνυμο πλήρωμα για τους «ευσεβείς πολιτικούς» (η πολιτική ισχύς της Ελλαδικής Εκκλησίας έχει ως γνωστόν επιβεβαιωθεί στην πράξη κατ’ επανάληψη).

Δεν είναι συνεπώς περίεργο που δύσκολα θα βρεθεί υποψήφιος από το κέντρο και προς τα δεξιά του πολιτικού φάσματος (σε κάποιες περιπτώσεις και του ΣΥΡΙΖΑ) που δεν θα έχει επισκεφθεί και φωτογραφηθεί με τον μητροπολίτη ή τους μητροπολίτες της περιφέρειάς του ζητώντας την ευλογία και αναδεικνύοντας το «κοινωνικό έργο της Εκκλησίας», όπως είναι η φράση-κλισέ στο δελτίο τύπου που συνοδεύει τη φωτογραφία αλλά και δεν θα έχει αδράξει την ευκαιρία της τοπικής γιορτής για τη μετάβασή του σε μια περιοχή (κάτι που γίνεται και θα γίνει ιδιαίτερα αισθητό και στην Αθήνα όπου έχει τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα η εικόνα του «Άξιον Εστί»).